Śpiew to zdrowie

Głos jest naturalnym, najbliższym człowiekowi, instrumentem muzycznym, którym uczymy się posługiwać od początków życia. Operujemy głosem na długo przed rozpoczęciem posługiwania się mową.

Każdy głos ma swoje indywidualne cechy, takie jak barwa, skala, ton, siła, rytm. Jego zmiany pomagają w wyrażaniu stanów emocjonalnych, od euforii do smutku, wściekłości, zdziwienia.

Bawiąc się głosem, wykorzystując wyrazy dźwiękonaśladowcze, wokalizacje, melorecytacje, czy w końcu śpiew, poszerzamy jego możliwości i uruchamiamy wrodzoną muzykalność.

Zabawa głosem stanowi zarówno najwcześniejszą, jak i najprostszą formę kontaktu. Zaczynając od krzyku, przechodząc przez etap gruchania i śmiechu, paplania, gaworzenia, dziecko tworzy swoją dźwiękową przestrzeń, naśladując codziennie słyszane odgłosy charakterystyczne dla otoczenia, w którym wzrasta. Dzięki temu dziecko nabiera kompetencji komunikacyjnych i rozwija umiejętność mowy. Aby wspomóc dziecko w tym procesie warto do niego poprawnie mówić, śpiewać mu oraz z nim, czytać bajki, rozmawiać, razem słuchać muzyki, słuchowisk i bajek, mówić wierszyki albo bawić się za pomocą różnych zabaw słowno-ruchowych.

Chciałabym zachęcić do otwierania się na możliwości własnego głosu, odrzucenia lęku przed jego muzycznym wykorzystywaniem. Uważam, że jeśli jako rodzice przełamiemy własne ograniczenia, nasze dziecko szybciej nauczy się swobody operowania głosem i chętniej będzie inicjowało zabawy wokalne i śpiew.

Pamiętajmy, że wspólne śpiewanie rozwija pozytywne postawy społeczne i umiejętność współżycia w grupie, wzmacnia więzi, często uaktywnia dzieci nieśmiałe, zmniejsza poziom stresu, a przede wszystkim dostarcza radości. Działania muzyczne wiążą się z rozwijaniem kreatywności i kształtowaniem pozytywnego obrazu siebie.

Kilka prostych propozycji zabaw głosem:

• naśladowanie odgłosów zwierząt, pojazdów, zjawisk atmosferycznych, sprzętów gospodarstwa domowego w formie zagadek, zabawy w echo, tworzenia prostych opowieści, itp.
• „rozmowa bez słów” – dialog wykorzystujący jedynie dźwięki; dźwięki o różnorodnych cechach: dynamicznych (głośno, cicho), artykulacyjnych (długie dźwięki, krótkie, akcentowane, łączone), agogicznych (szybko, wolno), wyrażających różne emocje (warto dodać elementy swobodnej zabawy mimiką twarzy),
• zabawy z samogłoskami, opisywana już przeze mnie „zabawa teatralno-ruchowa”: „radosne, otwarte – a” (ręce szeroko), „śpiące, ziewające – o” (dłonie klepią usta), „wyrażające – podoba mi się – u” (ręce na biodrach, kręcimy ramionami), „wyrażające – nie podoba mi się – e” („garbimy się”, barki do przodu), „wyrażające nadmiar energii – i” (energiczny wyrzut rąk do góry), „wyrażające brak energii – y” (uderzenie dłońmi o podłogę); „powtórz po mnie samogłoskowy ciąg” – wybieramy kilka samogłosek rytmicznie je wypowiadamy, prosząc o dokładne powtórzenie schematu,
• zabawy ze spółgłoskami, np. „syczące węże małe i duże” – kilkukrotnie powtarzamy „s” czasem krótko, czasem długo „sycząc”, warto dodać ruch całego ciała; „pszczoły bzyczące na łące” – wykorzystujemy zlepek głosek „bz”, na podłodze układamy kilka kartek (można wykonać kwiaty, ułożyć okręgi lub położyć kilka pluszaków), pszczółka porusza skrzydłami i bzyczy (możemy zmieniać i określać prostymi komendami, np. szybko, wolno, krótko, długo, głośno, cicho), kiedy usłyszy klaśnięcie siada przy/na najbliższym „kwiatku”, dwa klaśnięcia ponownie uruchamiają ruch pszczółki.
• zabawy z sylabami, np. „ja zaczynam, ty dokończ” – jedna osoba wypowiada jakąś sylabę, druga musi ją dokończyć (przykład: „ma” – „ma”, „ma” – „nat”, „mar”‑ „chew” –„ka”; jeśli wyraz ma więcej sylab, kolejną sylabę mówi ponownie pierwsza osoba, następną druga – poziom trudności dostosowujemy do wieku i możliwości dziecka); „śpiewające sylaby” – wybieramy jedną sylabę i wyśpiewujemy ją w rytmie ulubionej piosenki, w kolejnych etapach zabawy możemy powiększać ilość sylab, tworzyć ciekawe kompilacje niekoniecznie wyrażające słowa, możemy z ich wykorzystaniem tworzyć własne melodie, układać je w naprzemienny dialog typu pytanie – odpowiedź,
• ŚPIEW – cieszmy się wspólnym śpiewaniem: nauczmy dziecko naszych ulubionych piosenek z dzieciństwa; pozwólmy dziecku nauczyć nas piosenek, które poznało w przedszkolu; słuchajmy i uczmy się piosenek dostępnych na płytach i internetowych platformach; twórzmy własne piosenki opowiadające o ulubionej zabawce, bajce, postaci lub dodajmy melodię do naszego ulubionego wiersza.

Szanujmy nasz głos, nauczmy się o niego dbać oraz bawmy się nim! Naprawdę warto.